میگرن

میگرن یک وضعیت عصبی پیچیده است که با دورههای سردرد متوسط تا شدید، معمولا در یک طرف سر،
مشخص میشود. علت میگرن بهطور دقیق مشخص نیست اما معمولا توسط محرکهای مختلفی مانند
استرس، تغییرات هورمونی یا مصرف غذاهای فرآوریشده ایجاد میشود. بیماری میگرن انواع مختلفی دارد و
ممکن است با ایجاد هاله در چشم (اورا) یا بدون هاله (همراه با اضطراب و استرس شدید) آغاز شود. برای
مدیریت این بیماری شایع که بیشتر در زنان اتفاق میافتد، حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. در
سایت دکترتو امکان دریافت نوبت ویزیت حضوری از بهترین متخصصان و مشاوره با پزشکان سراسر کشور برای
شما قرار دارد.
سردرد میگرن چیست؟
میگرن یکی از شایع ترین بیماری های مغز و اعصاب است که با سردرد شدید، تهوع و استفراغ یا حساسیت به
نور و صدا مشخص میشود. بیماران ممکن است قبل از شروع سردرد میگرنی هاله نور یا اورای چشمی (تیک
یا نقاط رنگی در چشم) را تجربه کنند یا در صحبتکردن دچار مشکل شوند.
حملات میگرن به دلیل استرس، مصرف وعدههای غذایی ناسالم، تغییرات هورمونی یا نداشتن خواب کافی
ایجاد میشود. زمانی که حمله میگرن شروع شد، خوابیدن در یک اتاق تاریک و آرام و مصرف دارو ممکن است
موثر باشد. اگر بهطور دائم دچار میگرن میشوید، انتخاب سبک زندگی سالم و مصرف داروی مسکن تجویزشده
توسط پزشک متخصص، کمککننده است.
میگرن چه احساسی دارد؟
احساس میگرن در افراد مختلف متفاوت است
- سردرد یک طرفه
- درد پوسچر یا خسته کننده
- درد متوسط تا شدید
- تشدید درد در حین حرکت (پیاده روی، بالا رفتن از پله)
- حساسیت به صدا و نور
- حالت تهوع با یا بدون استفراغ یا اسهال
میگرن معمولاً حدود چهار ساعت طول می کشد. اگر آنها درمان نشوند ممکن است تایک هفته هم طول
بکشد.
انواع میگرن :
- میگرن کلاسیک/میگرن با هاله: این با علائم هشدار دهنده خاص قبل از شروع حمله رخ می دهد.
- در 25 درصد افراد مبتلا به میگرن دیده می شود. به آن میگرن پیچیده نیز می گویند. هاله مرحله اولیه حمله میگرن است که با علائم مشخصی مانند چشمک زن، از دست دادن بینایی، سرگیجه، گیجی و ضعف همراه است.
- میگرن بدون هاله: این بدون هیچ علامت هشدار دهنده ای رخ می دهد و شایع ترین نوع آن است.
- میگرن بدون سردرد: علائم اورا بروز می کند اما فرد دچار سردرد نمی شود. این به میگرن خاموش نیز معروف است.
- میگرن همی پلژیک: شروع این نوع میگرن با همی پلژی یا موقتی مشخص می شود فلج. فرد می تواند بی حسی موقت، ضعف، احساس سوزن سوزن شدن یا سرگیجه را تجربه کند.
- میگرن شبکیه: میگرن چشمی نیز نامیده می شود. فرد ممکن است در یکی از چشمها دچار از دست دادن کامل یا جزئی بینایی شود که در بدترین حالت ممکن است از چند دقیقه تا چند ماه طول بکشد. در صورت بروز این مشکل، مراجعه به پزشک ضروری است.
- میگرن مزمن: میگرن مزمن میگرنی است که 10 تا 15 روز در ماه رخ می دهد. شدت درد ممکن است در روزهای مختلف متفاوت باشد.
- میگرن با هاله ساقه مغز: این میگرن علائمی مانند تکلم نامفهوم، از دست دادن تعادل و دوبینی را قبل از شروع سردرد نشان می دهد. معمولاً سردرد در پشت سر و با ناتوانی در صحبت کردن درست ظاهر می شود.
- وضعیت میگرن: این یک میگرن نسبتاً نادر است که بیش از 72 ساعت با حالت تهوع و سردرد بسیار بد ادامه می یابد. این میگرن معمولاً توسط برخی داروها یا به عنوان اثر ترک داروها ایجاد می شود.
هاله چیست؟
هاله به مجموعه ای از علائم یا سیگنال های هشداری اشاره دارد که می تواند قبل از شروع میگرن رخ دهد. اینها می توانند علائم حسی، حرکتی یا گفتاری باشند که می توانند 10 تا 60 دقیقه طول بکشند. علائم هاله شامل نقاط کور در بینایی، تغییرات گفتار، از دست دادن موقت بینایی، تغییر در بویایی یا چشایی، احساس سوزن سوزن شدن و غیره است. مطالعات گزارش می دهند که علائم هاله توسط 15 تا 20 درصد از افراد مبتلا به میگرن تجربه می شود و برگشت پذیر/درمان می شوند.
علائم میگرن :
علامت شایع میگرن، سردرد طولانی مدت است که معمولا مبهم است و بهمرور زمان ضرباندار میشود.
این سردرد با فعالیت بدنی بدتر میشود و ممکن است از یک طرف سر به طرف دیگر منتقل شود. در
کودکان رنگپریدگی، سرگیجه، تاری دید، تب و احساس ناراحتی در شکم شایعتر است و علائم
گوارشی مثل تهوع و استفراغ کمتر دیده میشود.
بیشتر سردردهای میگرنی حدود ۴ ساعت باقیمیمانند اما انواع شدید آن ممکن است تا بیش از ۳ روز
بیمار را درگیر کنند. تعداد دفعات سردرد در ماه برای افراد مختلف متفاوت است و معمولا ۲ تا ۴ حمله در
ماه اتفاق میافتد. برخی افراد ممکن است سردرد میگرنی را هر چند روز یکبار تجربه کنند درحالیکه
برخی دیگر در سال یک یا دوبار دچار سردرد میگرنی میشوند. بهطور کلی، نشانههای مهم میگرن
عبارت است از:
- حساسیت به نور، صدا و بو
- تهوع و استفراغ
- دلدرد
- از دستدادن اشتها
- رنگپریدگی
- احساس کرختی یا بیحسی دست یا پا
- خستگی و سرگیجه
- تاری دید یکطرفه یا دوطرفه
اسهال - احساس سرما یا گرمای زیاد
- به ندرت تب
هر مرحله از حمله میگرن می تواند با علائم مختلفی همراه باشد:
علائم پرودرومال:
علائم یک یا دو روز قبل از حمله بروز میکنند، سیگنالهای هشداردهندهای برای میگرن آتی هستند که
عبارتند از:
- یبوست
- تغییرات خلقی، از افسردگی به سرخوشی
- هوس های غذایی
- سفتی گردن
- افزایش ادرار
- نگهداری مایعات
- خمیازه مکرر
علائم هاله:
- بی حسی و گزگز
- اختلالات بینایی شبیه به کالیدوسکوپ، مشاهده نقاط تار یا دیدن جرقه یا خطوط
- از دست دادن بینایی موقت
- ضعف در یک طرف بدن
- تغییر گفتار
علائم سردرد:
- گردن درد، سفتی
- افسردگی، سرگیجه و اضطراب
- حساسیت به نور، بو و صدا
- گرفتگی بینی
- بیخوابی
- تهوع و استفراغ
میگرن طب سنتی
اخلاط غالب در سر به ترتیب عبارتند از:
۱- صفرا 2- سودا گرم 3- بلغم 4- سودای سرد
برخی از متخصصان طب سنتی معتقدند بیشتر افرادی که بیماری میگرن دارند، معمولا دارای مزاج سرد
هستند و زود عصبی میشوند، به همین دلیل تغییراتی در طبع آنها ایجاد میشود که میتوانند زمینه
ساز بروز سردردهای میگرنی شود. بنابراین در اولین اقدام درمانی طبع این افراد باید گرم و تر شود. از
نظر طب سنتی میگرن دو نوع سرد و گرم دارد و تمام یا نیمی از سر را گرفتار میکند.
نکته:در مقاله مزاجها بطور کامل توضیح داده شده است.
تشخیص میگرن در مردان
نشانه های میگرن در مردان معمولا با تولید شدن نزلهها (اخلاط کثیف در بدن) در سر، هجوم صفرا به
سمت مغز، کمخونی ارثی و ورم روده، کبد چرب، وازکتومی و فعال شدن پروستاتیوم همراه است.
تشخیص میگرن در زنان
در زنان نیز تولید شدن نزلهها (اخلاط کثیف در بدن) در سر، هجوم صفرا به سمت مغز، کمخونی ارثی،
ورم معده و روده، کبد چرب، تشدید بیماری زنان و تغییرات هورمونی، مصرف قرصهای جلوگیری از
بارداری، استفاده IUD ، سزارین و بستن لوله از نشانه های میگرن است.
درمانهای طب سنتی برای میگرن:
-
تغییر رژیم غذایی:
- اجتناب از غذاهای محرک: برخی غذاها مانند شکلات، پنیر، الکل، و غذاهای فرآوری شده میتوانند باعث تحریک میگرن شوند و باید از مصرف آنها اجتناب کرد.
- افزایش مصرف مواد غذایی مفید: مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل، و غذاهای حاوی منیزیم و امگا 3 توصیه میشود.
-
گیاهان دارویی:
- زنجبیل: دارای خواص ضدالتهابی و ضد درد است و میتواند به کاهش سردرد کمک کند.
- بابونه: دارای اثرات آرامبخش و ضدالتهابی است و میتواند در کاهش علائم میگرن موثر باشد.
- نعناع: دمنوش نعناع میتواند به تسکین سردرد و کاهش تهوع کمک کند.
- اسطوخودوس: دارای اثرات آرامبخش و ضد اضطراب است و میتواند به کاهش تنش و استرس کمک کند.
دمنوش ترکیبی برای درمان سردرد میگرنی
ترکیب ضد میگرن 1:
ترکیب گیاهان دارویی چون اسطوخودوس، مرزنجوش، گاوزبان و بابونه به دلیل از بین بردن
سردی و داشتن خواص تسکین دهنده می تواند سردرد های میگرنی را بهبود ببخشد. کافی
است نصف قاشق چایخوری از هر یک از گیاهان دارویی گفته شده را به همراه یک لیوان آب گرم
80 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه دم کرده و با کمی عسل میل کنید.
ترکیب ضد میگرن 2:
ترکیب گیاهی دیگر برای درمان سردرد های میگرنی ترکیب به لیمو، گل سرخ، بادرنجبویه و
چای کوهی است. این دمنوش ترکیبی دارای طبیعی معتدل رو به گرم است و به دلیل داشتن
خواص تسکین دهنده و ضد التهاب، بعد از استفاده موجب تسکین سردرد های میگرنی می شود.
کافی است نصف قاشق چایخوری از هر یک از گیاهان دارویی گفته شده را به همراه یک لیوان آب
گرم 80 درجه سانتی گراد به مدت 10 دقیقه دم کرده و با کمی عسل میل کنید.
نکات مهم در رابطه با درمان میگرن در خانه
1- کاهش ورم مغز و دفع نزلههای (سرد و گرم) بسیار موثر است. برای این کار می توان از شربت
اخلاط ثلاثه برای دفع سودا و بلغم و صفرا زاید استفاده کرد که همچنین به اعتدال اخلاط چهارگانه
بدن کمک می کند.
2- در سرد مزاج ها عسل را با آب ولرم ترکیب کنید و بنوشید.
3- پیاده روی مستمر حداقل یک ساعت در روز مفید است.
4- از استعمال دخانیات بپرهیزید.
5- کف انگشتان پاها با روغن زیتون ماساژ دهید.
6- استشمام عطرهای گرم مانند گل یاس یا محمدی یا مریم، پرهیز از بیخوابی شبانه
7- از ترکیب دمنوش به لیمو و بابونه و اسطوخدوس برای رفع سر دردهای میگرنی استفاده کنید.
8- پیاز: پیاز رنده شده را روی پیشانی بگذارید سردرد عصبی را درمان میکند.
9- آویشن با مزاج گرم و خشک بخصوص برای برای سرد مزاج ها بصورت دمنوش همراه عسل میل
شود.
10- یک فنجان عرق اسطوخودوس را با همان مقدار عرق سنبلالطیب و آب مخلوط کرده و روزی
یک تا دو لیوان میل نمایید.
-
ماساژ درمانی:
- ماساژ نقاط خاص: ماساژ نقاط خاصی از سر و گردن میتواند به کاهش تنش عضلانی و بهبود گردش خون کمک کند.
- استفاده از روغنهای گیاهی: ماساژ با روغنهای گیاهی مانند نعناع، رزماری، و اسطوخودوس میتواند به تسکین درد و آرامش کمک کند.
-
حجامت و زالو درمانی:
- حجامت: در طب سنتی، حجامت به عنوان یک روش برای پاکسازی خون و کاهش فشار خون در نظر گرفته میشود و میتواند به کاهش علائم میگرن کمک کند.
- زالو درمانی: زالو درمانی نیز به عنوان یک روش برای بهبود گردش خون و کاهش التهاب در نظر گرفته میشود و میتواند در کاهش حملات میگرن موثر باشد.
-
طب سوزنی:طب سوزنی یکی از روشهای طب سنتی است که با تحریک نقاط خاصی از بدن، میتواند به تعادل انرژی و کاهش درد کمک کند.
-
آب درمانی:نوشیدن آب کافی و استفاده از حمام آب گرم میتواند به کاهش تنش عضلانی و بهبود گردش خون کمک کند.
-
بخور گیاهی:
استفاده از بخور گیاهانی مانند اسطوخودوس و بابونه میتواند به آرامش و کاهش استرس کمک کند.
غذای کنترل کننده میگرن چیست؟
برای درمان میگرن طب سنتی مصرف 5 مواد غذایی را که در ادامه معرفی میشوند؛ توصیه
میکند.
1. میوهها، سبزیجات و حبوباتمیوهها، سبزیجات و حبوبات همه حاوی استروژنهای گیاهی هستند که تاثیرات منفی استروژن را
که بدن ما به طور طبیعی ایجاد میکند، کم رنگ میکند. این ممکن است به ویژه برای زنانی که
میگرن همراه با عادت ماهانه دارند، مفید باشد – که ممکن است به دلیل افت ناگهانی استروژن
باشد. این استدلال، هرچه سطح استروژن کلی شما بیشتر باشد، میتواند در حین افت کاهش
یابد. فیبر موجود در این غذاهای مقابله با میگرن با حذف استروژن اضافی از بدن همراه با مواد زائد
کمک میکند، بنابراین دوباره در جریان خون بازیافت نمیشود.
یکی دیگر از مزایای مهم دیگر این غذاها: چربی کمی دارند. وقتی چربی کمتری می خورید،
بدن استروژن کمتری تولید میکند!
هدف: دریافت 7 تا 10 وعده توصیه شده روزانه میوه و سبزیجات.
2. ماهیهای چرب
شما آن را به عنوان کرایه سالم برای قلب میدانید، اما ماهی آزاد و ماهیهای چرب دیگر (مانند
ماهی خال مخالی، قزل آلا و شاه ماهی) نیز ممکن است به کنترل میگرن کمک کنند. این
ماهیها منابع غنی از اسیدهای چرب امگا 3 EPA و DHA هستند.
برخی تحقیقات مقدماتی در مورد این ترکیبات ضد التهابی در دانشگاه سینسیناتی نشان داده
است که وقتی آنها به صورت مکمل مصرف میشدند، در طی شش هفته باعث کاهش فراوانی و
شدت میگرن در برخی از افراد شدند.
هدف: مطالعه دانشگاه سینسیناتی از کپسولهای حاوی 300 میلی گرم EPA و DHA و 700
میلی گرم روغن دیگر استفاده کرده است. چهار وعده 125 گرم ماهی چرب در هفته تقریباً همان
مقدار روغن ماهی مفیدی را که در مطالعه استفاده شده است، تامین میکند.
3. قهوه
اگرچه کافئین در برخی افراد میگرن را تحریک میکند، اما هنگام بروز میگرن، چند فنجان قهوه به
تسکین درد کمک میکند. کافئین در کمک به کوچک شدن رگهای خونی متورم در مغز بسیار موثر
است ، این یکی از مواد اصلی (همراه با استامینوفن و آسپرین) در داروهای بدون نسخه میگرن
است.
هدف: یک یا دو فنجان در هنگام بروز میگرن.
4. زنجبیل
تحقیقات نشان میدهد که این ادویه گرم مزاج حاوی برخی ترکیبات قوی است که مشابه ترکیبات
موجود در داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی است. با انسداد مواد التهابی به نام
پروستاگلاندینها ممکن است در برابر میگرن عمل کند. زنجبیل به طور دقیق برای تسکین سردرد
آزمایش نشده است، اما حتی اگر میگرن را کنترل نکند، باید به رفع حالت تهوع که اغلب با آن
همراه است کمک کند.
هدف: هیچ دوز توصیه شدهای وجود ندارد، اما ممکن است هنگام آشپزی بیرون از خانه از زنجبیل
پودر شده یا تازه در پخت و پز یا سفارش غذاهای با طعم زنجبیل استفاده کنید. یا هنگام بروز
میگرن، چند قاشق چای خوری زنجبیل پودر شده را در یک لیوان آب مخلوط کنید و هر چند ساعت
یک بار بنوشید تا به تسکین درد کمک کند. آب نبات زنجبیل خشک شده را نیز میتوانید بمکید!
5. غذاهای غنی از منیزیم
غلات سبوس دار، لوبیا و سبزیجات برگ سبز تیره همگی سرشار از منیزیم هستند که تحقیقات
نشان میدهد در افرادی که به میگرن مبتلا میشوند، غالبا کمبود آن وجود دارد. تصور میشود که
میزان کم منیزیم باعث حساسیت بیشتر مغز به عوامل میگرنی میشود.
هدف: مقدار توصیه شده روزانه برای منیزیم 310 تا 320 میلی گرم برای زنان و 400 تا 420 میلی
گرم برای مردان است. 400 تا 700 میلی گرم در روز برای کمک به کنترل میگرن اگر واقعا کمبود
دارید، هدف داشته باشید. دانه کدو تنبل بوداده از غنیترین منابع منیزیم است، با هر 15 گرم
حدود 151 میلی گرم. مغزهای برزیلی (107 میلی گرم در هر 30 گرم) و بادام (78 میلی گرم در
هر 30گرم) نیز منابع خوبی هستند. همچنین میتوانید هلیبوت را که حاوی 91 میلی گرم در یک
وعده 90 گرمی است امتحان کنید.
نکات مهم:
-
مشورت با متخصص:قبل از شروع هرگونه درمان طب سنتی، بهتر است با یک متخصص طب سنتی مشورت کنید تا درمان مناسب برای شما تجویز شود.
-
ترکیب درمانها:طب سنتی میتواند به عنوان یک روش مکمل در کنار درمانهای رایج پزشکی برای میگرن استفاده شود.
-
پیگیری منظم:
پیگیری منظم درمان و رعایت توصیههای متخصص طب سنتی میتواند به کاهش تعداد و شدت حملات میگرن کمک کند.
سئوالات متداول:
میگرن هر چند وقت یک بار اتفاق می افتد؟
این یک بیماری مزمن است که با اقدامات درمانی مختلف به طور موثر قابل کنترل است. دفعات
حمله میگرن می تواند یک بار در سال، یک هفته یا هر مقدار زمانی بین آنها باشد. شایع ترین آنها
داشتن دو تا چهار سردرد میگرنی در ماه است.
آیا میگرن ارثی است؟
بله، میگرن ارثی است. از هر پنج نفر مبتلا به میگرن، تقریباً چهار نفر سابقه خانوادگی دارند. اگر
یکی از والدین سابقه میگرن داشته باشد، احتمال ابتلای کودک به میگرن 50 درصد است. و اگر هر
دو والدین سابقه میگرن داشته باشند، خطر ابتلا به میگرن تا 75 درصد برای کودک افزایش می
یابد.
آیا میگرن باعث آسیب دائمی مغز می شود؟ اگر میگرن داشته باشم به این معنی
است که به بیماری دیگری مبتلا خواهم شد؟
خیر، میگرن باعث آسیب دائمی مغز نمی شود. با این حال، احتمال سکته مغزی در افرادی که با
اورا به میگرن مبتلا می شوند، بسیار اندک است.
آیا میگرن قابل درمان است؟
در حال حاضر هیچ درمانی برای میگرن وجود ندارد. اما با برنامه درمانی صحیح قابل کنترل است. با
پزشک خود در مورد بهترین گزینه درمانی که برای شما مناسب تر است صحبت کنید.
درد میگرن کجای سر است؟
درد میگرن معمولا در یک طرف سر (شقیقه) رخ میدهد. البته میتواند دوطرفه هم باشد.
آیا میگرن باعث مرگ میشود؟
میگرن بهطور مستقیم تهدیدکننده زندگی نیست اما میتواند روی کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. به
ندرت برخی افراد مبتلا به میگرن شدید عوارضی مانند سکته مغزی را تجربه میکنند که نیاز به
مدیریت پزشکی مناسب دارد.
سردرد میگرنی چقدر طول میکشد؟
مدت زمان حمله میگرن میتواند از ۴ ساعت تا چند روز باشد. برخی افراد نیز در یک ماه دچار
چندین حمله میگرنی میشوند.
درمان صددرصد میگرن ممکن است؟
در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای میگرن وجود ندارد اما تغییر سبک زندگی و مصرف داروهای
تجویزی پزشک مغز و اعصاب میتواند فرکانس و شدت حملات میگرن را کاهش دهد.
محرک های میگرن کدامند؟
عوامل محرک میگرن میتواند شامل رژیم غذایی ناسالم، تغییرات هورمونی، استرس و اختلالات
خواب باشد.
آیا میگرن باعث تومور مغزی می شود؟
میگرن میتواند علائم مشابه تومورهای مغزی مانند سردرد و تهوع را نشان دهد اما در حال حاضر
ارتباط مستقیمی در مورد اینکه میگرن باعث تومور مغزی میشود وجود ندارد.