مزاجها
آشنایی با انواع مزاجها در طب سنتی | راهنمای جامع برای تشخیص و تعدیل مزاج
طب سنتی ایرانی بر اساس یکی از مهم‌ترین اصول خود، یعنی مزاج (طبیعت بدن)، افراد را از نظر جسمی و
روانی به چهار دسته اصلی تقسیم می‌کند. شناخت مزاج به ما کمک می‌کند تا سبک زندگی، رژیم غذایی و
حتی نوع فعالیت خود را متناسب با طبیعت‌مان تنظیم کنیم و از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کنیم.
انواع مزاجها در طب سنتی
هر فرد دارای یک مزاج اصلی (ذاتی) است و ممکن است در اثر تغذیه، محیط و سبک زندگی دچار غلبه یا
اختلال در یکی از مزاجها شود.
اگر مزاج خود را بشناسید، می‌توانید سبک زندگی سالم‌تری انتخاب کنید و بسیاری از بیماری‌ها را
پیش از بروز آنها کنترل کنید. طب سنتی به ما یاد می‌دهد که با طبیعت بدن‌مان هم‌سو شویم، نه در
برابر آن بجنگیم.
خصوصیات افراد بر اساس مزاج
🔥 مزاج صفراوی (گرم و خشک)
- جسمی :
- معمولا لاغر اندام هستند.
- دارای موهای فر یا مجعد
- دارای رنگ موی سیاه
- دارای بینی تا حدودی بزرگ و پهن
- رنگ پوست تیره یا مایل به زرد
- دارای پوست خشک و زبر
- زبان خشک، زبر و گاهی تلخ
- سفیدی چشم آنها کم یا زیاد به زردی میزند.
- دارای عطش زیاد و اشتهای کم
- هنگام لمس اندام های آنها گرم است
- رنگ ادرار در این افراد به دلیل ترشح بیشتر صفرا به رنگ زرد تیره گاهی متمایل به قهوه ای نیز هست.
- تند بودن ضربان قلب و نبض
- ناخنها بسیار خشک هستند تا حدی که باعث شکنندگی آنها می شود.
خلق و خو:
- میل بالای جنسی و توان جنسی متغیر دارند.
- عجول و بی‌قرارند.
- در کارها چالاک و سریع هستند.
- پر حرف هستند و روابط عمومی بالایی دارند.
- این افراد زود عصبانی شده و زود هم عصبانیتشان فروکش می‌کند.
- پاییز و زمستان را دوست دارند.
- از محیط ها و فصول گرم فراری هستند.
- دارای استعداد خشونت و بدخلقی
- بهانه جویی و تند خویی
- پر انرژی
- دقیق و مقید به اصول
- منظم و حساس
- دقیق در تصمیم گیری
- باهوش و سخاوتمند
- بیخوابی و سبک بودن خواب
- رُک و صریح و حاضر جواب
- حساس، آینده نگر و گاهی خیالباف
- گاهی عاشق و گاهی فارغ
ذهن:تیزهوش، تصمیم‌گیری سریع،
اختلالات رایج :
- یبوست
- این افراد در هنگام عصبانیت و هوای گرم معمولا به سردرد دچار میشوند.
- شوره سر
- ریزش مو
- تهوع و استفراغ
- یرقان و زردی
- تب و حرارت بالا
- درد گوش و شقیقه
- زرد شدن دندان ها
- کبد چرب
- جوش و آکنه های پوستی
نیازها:
عرق کاسنی و عرق شاه‌تره بهترین نوشیدنی برای صفراوی مزاج‌هاست.همچنین مصرف ترشی که حالت
اسیدی دارد ازجمله لیموترش، زرشک، نارنج، گریپ‌فروت با عسل، ترنجبین، شیرخشت، کاهو، کیوی، آلو
بخارا، آلوچه، اسفناج، تمرهندی به صورت دم‌کرده، لیموشیرین، پرتقال، نان جو و آش جو به منظور اصلاح
مزاج‌های صفراوی بسیار مفیداست.بهترین مواد غذایی برای این افراد هندوانه، گرمک، کدو خورشتی،
هویج‌فرنگی، روغن‌زیتون، سوپ جو، سبزیجاتاز جمله اسفناج، گشنیز و لیموترش است.همچنین سیب
زمینی بخارپز، قارچ، بامیه، پیاز، برگه هلو، برگه زردآلو، مغزبادام خام تازه، برنج سفید با روغن‌زیتون،
کدوحلوایی با نخودفرنگی، عدس، ماش، جو دوسر، مخمر آبجو و لیموعمانیبرای کبد افراد صفراوی مزاج
بسیار مفید است.
غذاهای مضر برای صفراوی مزاجها
برای افراد با مزاج گرم و خشک مصرف بالای سیر، پیاز، ادویه‌های تند، گوشت قرمز، موز، خربزه، آناناس، انجیر،
غذاهای سرخ‌کرده، گردو، پسته، فندق و نارگیل مضر است. مصرف زیاد این نوع مواد غذایی بدن این افراد را از
حالت تعادل خارج می‌کند و آنها را دچار علائمی مثل خشکی پوست، اضطراب، بیخوابی و تپش قلب
می‌کند.
صفراوی ها چه بخورند تا چاق شوند؟
افردا دارای مزاج گرم و خشک برای این که چاق شوند، باید بیشتر به خوراکی‌های دارای مزاج سرد و تر روی
بیاورند.توصیه ی دکتر خیر اندیش برای چاق شدن این افراد این است که لیموش ترش تازه را آب گرفته و
مقداری شیرین کننده (این شیرین کننده می تواند شکر باشد یا هر نوع شیرینی دیگر) به آن اضافه نمایند.
سپس شربت به دست آمده را میل کنند تا اشتهای آن ها باز شود و به چاق شدنشان کمک نماید.
ورزش مناسب برای صفراوی ها
افراد صفرایی باید از ورزش‌های طولانی بپرهیزند. زیرا معمولا بدن این افراد چربی اضافی کم دارد و باعث تحلیل
و سوختن اندام‌های حیاتی آنها می‌شود.
برخی از ورزش‌ها مانند بسکتبال، فوتبال، والیبال و همه ورزش‌های که فعالیت‌های زیادی دارند، صفرا زا هستند
و موجب ازدیاد صفرا در خون میشوند به همین دلیل افرادی که دارای طبعی گرم وخشک(صفراوی)هستند
نباید اینگونه ورزش‌ها را انجام دهند.
برای افراد صفراوی ورزش‌هایی مانند پیاده روی و یوگا مناسب است و این افراد قبل از ورزش باید از آب
میوه‌هایی با طبع سرد و خنک مانند آب انار یا آب زرشک استفاده کنند تا صفرای بدن آنها کاهش پیدا کند و
ورزش آنها را اذیت نکند.
.
مزاج دموی (گرم و تر)
جسمی:
- دارای پوستی سرخ یا سبزه و گلگون هستند.
- چاق
- موهای پرپشت، ضخیم و مُجعد یا حالت دار دارند.
- رنگ زبان قرمز پررنگ است.
- دارای جوش های ریز در پیشانی و پشت گردن
- رگهای بدن به خصوص در دستان واضح و برجسته است.
- درشت اندام و تنومند هستند و بدنی عضلانی و ماهیچه ای دارند.
- دارای لب های کلفت
- مصرف زیاد شیرینی جات در سطح پوست خارش و جوش ایجاد خواهد شد.
- خلق و خو:
- میل و توان جنسی زیاد، فراوان و مداوم دارند.
- در فصل بهار که دم بیشتر است، اذیت می شوند و پاییز فصل ایده آل برای آنان است.
- قوی، پرانرژی، پر حرارت، پر تحرک
- اعتماد به نفس بالایی دارند و اهل ریسک
- بلند پرواز، شجاع و جسور
- منظم نیستند و نظم و ترتیب خاصی ندارند.
- بسیار خوش مشرب، شوخ طبع، اهل بگو و بخند و معاشرتی
- تنوع طلب و بی علاقه به کار تکراری
- عصبانی و خشمگین
- حسود
ذهنی:پرانرژی، پرتحرک ،این افراد بسیار جسور و بی‌باک هستند و معمولاً اعتماد به نفس بسیار بالایی
هم دارند.
افراد دموی اهل ریسک هستند و در هر گروه که قرار داشته باشند، میل به رهبری کردن آن گروه دارند.
صمیمی،خوشرویی و آرامش در رفتار از جمله دیگر خصوصیات این افراد است. باید بدانید که افراد دموی به
ندرت عصبی میشوند، اما در صورت عصبانیت ممکن است کار‌های خطرناکی انجام دهند
- اختلالات رایج :فشار خون بالا، جوش صورت، خستگی سریع
دموی ها چه چیزی بخورند؟
بهترین برنامه غذایی برای مردان و زنان دموی مزاج گنجاندن غذاها و خوراکی‌هایی است که طبع آنها خنک و
سرد است. از میان این غذاها مصرف خورش آلو، آش انار، آب زرشک، انواع مرکبات و ماست در وعده‌های
غذایی و میان‌وعده این افراد می‌تواند به کاهش میزان دم در بدنشان کمک کند.
طبیعتا خوردن غذاهای سرد و خشک می تواند به غلبه دم در بدن این افراد کمک بسیاری کند. شربت
خاکشیر، شربت تخم بالنگ، شربت قدومه شیرازی به صورت ناشتا برای افراد دموی‌مزاج به کاهش حرارت
درونی‌شان کمک می‌کند. خوردن این گونه نوشیدنی ها نیز می تواند به عملکرد روده ها نیز کمک کند چرا که
بسیاری از افراد دموی در این زمینه شکایات بسیاری دارند.
غذاهای مضر برای افراد دموی مزاج
مصرف غذاهای سرخ‌کرده و حجیم، انواع غذاهای آماده، شیرینی‌جات، کره، غذاهای نشاسته‌ای، دوغ، نوشابه،
آب یخ برای اشخاص دموی‌مزاج مضر است همچنین این افراد باید از استفاده زیاد از گوشت و ادویه‌های گرم
مثل هل، دارچین خودداری کنند.در رژیم غذایی برای مزاج دموی، باید مصرف آب‌یخ، نوشابه، تخم‌مرغ، بادنجان،
نوشیدنی همراه با غذا، ترشی، سرکه، سیر و چای را محدود کنند.
دموی ها چگونه لاغر شوند؟
افراد با مزاج گرم و تر (دموی) حجم خون بالا و اشتهای زیادی برای غذا خوردن دارند و به همین علت معمولاً
دچار اضافه وزن و چاقی هستند. بهترین زمان برای کاهش وزن دمویها اول فصل پاییز و دوم زمستان است.به
این دلیل که نیازشان به خوراک سردیها کمتر است.
- رژیم ترک ناهار به مدت ۴۰ الی ۱۲۰ روز
- ترک آب یخ خوردن و ترک آب بین غذا و تا حد امکان یک الی دو ساعت بعد غذا آب بنوشد..
- کاهش جدی سردیها مخصوصا سرد و ترها
- روغن مالی روی شکم هر شب با روغن سیاه دانه
- خوراک روغنهای گرم از قبیل کنجد . زیتون و حیوانی(گاوی)
علائم غلبه دم چیست؟
- کسالت
- خواب آلودگی
- چرت زدن
- گر گرفتگی
- حواس پرتی
- كندی ذهن
- کلسترول بالا
- فشار خون بالا
- قند خون
- درد استخوان
- تنگی نفس و سرفه
درمان غلبه دم در طب سنتی
- استفاده از خوراکی های ترش بعد از غذا، چرا که باعث تصفیه خون می شود.
- استفاده از خوراکی هایی با طعم شیرین طبیعی برای حفظ کیفیت خون طبیعی
- چون حجامت به کم کردن غلظت خون کمک می کند. لذا بهتر است سالی 2 تا 3 بار این کار را در فصل بهار و تابستان (اواخر خرداد ماه) انجام دهند. اهدای خون نیز سالی یک بار خوب است.
- استفاده از غذاهایی با طبیعت سرد
🌊 مزاج بلغمی (سرد و تر)
- جسمی:
چاق و پف آلود ( این افراد دچار چاقی عمومی هستند و حتی نوشیدنی ها به تنهایی می تواند باعث افزایش
حجم و سایز بدن آنهاشود.)، ازدیاد چربی زیر پوستی، دارای صورتی گرد، چشمان درشت به رنگ روشن و
حالت خمار، پوست نرم، سفید و شفاف،سردی پوست بدن، موهای کم پشت، نرم، نازک، صاف و لخت به رنگ
روشن و شفاف، سرعت رشد موها کم بوده، ریزش زیاد دارند و زود سفید می شود.
بدنشان هم کم مو یا دارای موهای کم و نازک است. نبض ضعیف دارند، کم تحرک و کند.
- خلق و خو:آرام، کند در واکنش،. این افراد به نسبت سایر دسته‌های دیگر کمتر تشنه میشوند و دهنشان مرطوب است. یکی از مشخصه‌های اصلی این افراد خواب زیاد در شبانه روز است و افراد با مزاج سرد و‌تر معمولاً با همین ویژگی شناخته میشوند. این افراد از زمستان فراری هستند و بدترین زمان برای آنها نیز همین فصل است.و به نسبت سایر افراد در دسته‌های دیگر کمتر عصبانی می‌شود و آرامش رفتاری بسیار بیشتری دارند. این افراد تمایل به مصرف مواد غذایی مانند خوراکی‌های گرم، شیرینی‌جات و ادویه‌ها دارند و تمایل چندانی به مصرف خوراکی‌های سرد و ترشی‌ها ندارند.
- ذهن:حافظه کند، خواب زیاد
- اختلالات رایج:ضعف گوارش، نفخ، سنگینی بدن، کم انرژی و کند هستند. تا حدودی حسابگر، محتاط، میانه رو،تجارت پیشه در همه ی رفتارها، آرام، منزوی، ظریف و ریزبین، منظم و دقیق، منطقی و عاقل، خیلی دیر عصبانی میشوند، گذشته نگر، حساس، ترسو، افسرده، اهل سازش و بی اراده، درون گرا، خوخور، منفی باف، کینه توز، فراموشکار،کند ذهن، بی علاقه به یادگیری، میل جنسی کم، راحت و بی قید نسبت به اکثر مسائل. روابط عمومی ضعیف.
- نیاز:افزایش گرمی‌جات مثل زنجبیل، دارچین، ورزش منظم،. به افراد با مزاج بلغمی توصیه به مصرف مواد غذایی مانندخرمای خشک، انبه، سیب، توت، انجیر، کشمش، کرفس، دارچین و هویج می‌شود، این افراد بهتر است از مصرف موادخوراکی مانند کاهو، هندوانه، گرمک، کدو خورشی، کیوی، هلو، زردآلو، شلیل، زغال اخته، آش و کله پاچه دوری کنند.
علائم غلبه بلغم در طب سنتی
زمانی که در فردی خلط بلغم بیشتر شود زبان به رنگ سفید می گراید و فرد حس سرما ميکند و در موقع غلبه بلغم تمامی یا برخی از حالات زیر هم در فرد دیده ميشود :
- ترشی دهان
- زود سفید شدن موها
- سردي دست و پا
- دیر هضم شدن غذا ( توقف زیاد غذا در معده و آروغ زدن ترش)
- درد معده
- قار و قور شکم و نفخ و یبوست
- خواب آلودگی و زیاد خوابیدن
- کابوس های شبانه
- جاری شدن آب از دهان در خواب
- رقیق بودن آب بينی ( ترشح زیاد بینی)
- فراموشی و کند ذهني
- حواس پرتی
- سستی و ضعف
- دفع ادرار با فشار زیاد و سوزش
- اختلال در کنترل ادرار
- ریزش مو زودتر از زمان مقرر
- درد معده
- ورم و درد پا و زانو
- دردهای مفصلی
- گرفتگی ماهیچه های پشت و گردن
- نقرس
- تنگی نفس
- تپش قلب ( بالاخص در موقع بلند شدن از خواب)
- کندی نبض
- سرفه زیاد
- ضعف مثانه
- بی میلی جنسی، زود انزالی یا ضعف جنسی
- لک های قهوه ای در چشم
روش مناسب درمانی
ابتدا گرم کردن بیمار از لحاظ مغزی، گرم کردن بدن به وسیله داروها و خوراکی هایی با طبیعت گرم، خارج کردن
خلط های بلغمی موجود در ریه با انتخاب روش درمانی مناسب.
بخور و نخورهای مزاج بلغمی
چنین افرادی برای مدتی از خوردن لبنیات خصوصا ماست، دوغ، ترشی جات و غذاهای سردی بخش خودداری
کنند وبیشتر غذاهای گرمی بخش مانند: ارده، عسل، شیره ی انگور یا خرما و یا ارده و خرما استفاده کنند.
هنگام خوردن برنج از ادویه جاتی مانند: هل، دارچین، زیره، و شوید و نیز از میوه جات شیرین و رسیده مصرف
کنند.
چنین اشخاصی حتی می توانند از مواد بلغم زا که برایشان مضر است میل کنند ولی با کمی تغییر یا همراه با
مصلح آن. مثلاخوردن آب یخ برای این افراد بسیار مضر است و کبد را چرب می کند، لذا بهتر است که همواره از
آب ولرم و یا حتی آبجوش کمی سرد شده میل کنند. یا این که هنگام استفاده از ماست (مقدار کم آن بلغم زا
و مقدار زیادش سودا زا است، مصلح مزاجی آن مثل پونه، نعناع، آویشن، زیره و… و یا حتی از مصلح متخصصی
آن، یعنی زنیان استفاده شود. پس در مجموعبهترین کار آن است که از خوردن مواد تولید کننده ی بلغم (مثل
ماست، دوغ، شیر، سرشیر، خامه، آب یخ دار، شیرینی،مرکبات، جو، آب دم کرده ی جو و…) یا به کلی صرف
نظر کنید که این امکان تقریبا وجود ندارد و یا این که حتی الامکاناین گونه مواد کمتر خورده شود و یا هر با همراه
با مصلح آن میل شود. ( مصلح ماده ای خوراکی است یا غیرخوراکی که از آن به منظور برطرف کردن عوارض
جانبی سایر مواد مصرف شده استفاده می شود.)
-
🪨 مزاج سوداوی (سرد و خشک)
- جسمی:لاغر، پوست تیره و خشک پوستشان سبزه یا جوگندمی مایل به تیرگی یا سفید مایل به خاکستری است،
- پوست بدن سرد و سفت و خشک، بدون رطوبت و طراوت است پوستشان سبزه یا جوگندمی مایل به تیرگی یا سفید
- مایل به خاکستری است، پوست بدن سرد و سفت و خشک، بدون رطوبت و طراوت است
- خلق و خو:
- افراد سوداوی افرادی درونگرا و ساکت هستند. آنها از جمع گریزانند و ترجیح می‌دهند در تنهایی و آرامش باشند.
- این افراد اهل حساب و کتاب، دوراندیشی و نظم هستند. به طور کلی نظم و ترتیب از خشکی مزاج منشا می‌گیرد.
- کمال‌گرا و واقع‌بین هستند.
- اهل برنامه‌ریزی‌های دقیق و توجه زیاد به تمام جزئیات هستند.
- سوداوی مزاجها بسیار امانت‌دار هستند و در امانت خیانت نمی‌کنند.
- منطقی رفتار می‌کنند و خود را درگیر احساسات نمی‌کنند.
- محتاط و میانه‌رو هستند و ریسک نمی‌کنند.
- معمولا تحمل و استقامت زیادی ندارند و زود خسته میشوند.
- قبل از تصمیم‌گیری‌ها، وسواس و تردید زیادی دارند؛ اما پس از آن در تصمیمات خود خیلی ثابت قدم و استوار هستند و با لجبازی و یکدندگی تصمیمات خود را تا به آخر پیش می‌برند.
- شور و اشتیاق فراوانی نسبت به اهداف خود دارند.
- دوستانی قابل اتکا و وفادار هستند.
- افراد خیال‌پردازی هستند.
- اهل قهر کردن، کینه‌توزی و انتفام‌جویی هستند.
- سوداوی‌ها به راحتی به دیگران اعتماد نمی‌کنند.
- ذهنی:دقیق، منظم
- اختلالات رایج : افسردگی
- بی خوابی
- لخته شدن خون
- آترواسکلروز
- بواسیر
- نفخ
- درد معده
- یبوست
- خشکی پوست
- ترک پوست
- پسوریازیس
- بزرگی طحال
-
رژیم غذایی سوداوی
- برای متعادل کردن طبع بدن و کم کردن سردی و خشکی بدن برای سوداوی مزاج ها، رژیم غذایی تاثیر بسیار زیادی دارد.
· غذاهای گرم و تر
اگر در دسته سوداوی مزاجها هستید، حتماً سعی کنید روزی حداقل یک وعده‌غذای گرم و تر بخورید تا مزاج و
طبع شما کنترل شده و حال شما به حالت متعادل بازگردد. برای مثال می‌توانید از این غذاها استفاده کنید:
آبگوشت، ترجیحاً با گوشت گوسفند و دنبه، خوراک‌های حبوباتی، آش‌ها و سوپ‌های مختلف، خورشت سبزی،
خورشت قیمه و انواع خورشت‌های گرم با حبوبات.
· نوشیدنی‌های مناسب با طبع سودا
در طول روز، هنگام کار، مطالعه، ورزش و استراحت با نوشیدن نوشیدنی‌های گرم و تر و می‌توانید بر مزاج سرد
و خشک خود غلبه کنید و احساس آزادی از رنج‌ها را به دست آورید.
استفاده از این نوشیدنی‌ها بسیار مفید بوده و می‌تواند عوارض سوداوی بودن را بسیار کاهش دهد و حتی به
کیفیت پوست و موی شما هم کمک کند. برای مثال:چای یا شربت زعفران، نوشیدنی‌هایی با طعم دارچین،
نوشیدنی‌هایی با طعم زنجبیل، چای بادرنجبویه، شربت عسل، شربت شیره انگور، شربت شیره خرما، دمنوش
گل‌گاوزبان، عرق بیدمشک، عرق بهارنارنج، عرق نعنا و عرق پونه.
· میوه‌های مناسب برای سوداوی مزاجها
میوه می‌تواند به سوداوی مزاجها کمک فراوانی بکند.
مصرف مقداری میوه دو سه ساعت بعد از صبحانه و ناهار به‌عنوان میان وعده، می‌تواند برای شما معجزه‌بخش
باشد. البته توجه کنید هر میوه‌ای هم برای شما مناسب نیست، باید میوه‌هایی با طبع گرم را انتخاب کنید.
مثلاً:میوه‌های شیرین، سیب شیرین، انار شیرین، انجیر و خرما به همراه شیره
دمنوش برای سوداوی ها
همانطور که گفته شد یکی از عوارض افزایش سودا در بدن استرس و اضطراب است؛ به همین دلیل مصرف
دمنوش‌هایی که به کاهش استرس کمک می‌کنند و در آرامش اعصاب نقش دارند، به دفع سودا کمک می‌کند.
از جمله دمنوش‌های دفع سودا می‌توان به دمنوش گل گاوزبان همراه با به‌لیمو و دمنوش گل محمدی همراه با
رزماری اشاره کرد.
دمنوش بابونه نیز به تقویت معده کمک می‌کند و می‌تواند پس از مصرف غذاهای سودایی، به عنوان یک سودابر
عمل کرده و آسیب‌های آن را کم کند.
همچنین دمنوش گزنه به دلیل طبع گرمی که دارد یکی از دمنوش‌های دفع سودا است که به تقویت معده و
کلیه در کسانی که به دلیل افزایش سودا آسیب دیده‌اند، کمک می‌کند.
درمان لاغری افراد سوداوی
در کنار توصیه‌های معمول تغذیه ای در این افراد، اصلاح تغذیه‌ای توسط استفاده از مواد غذایی گرم و تر باید
صورت گیرد.
از جمله مواد غذایی گرم و تر می‌توان به مصرف شربت عسل، بادام به همراه پوست نازک قهوه‌ای،
ماء‌الشعیر(جهت رفع خشکی بدن)، شلغم، گوشت گوسفند، پرندگان و شترمرغ اشاره کرد.
در افراد سوداوی مواد غذایی سرد و تر باید به همراه مصلحات (زیره، دارچین، زنجبیل، نعناع، زعفران و…)
مصرف شود.
توصیه های عمومی حفظ سلامتی برای افراد با مزاج سرد و خشک
- جهت حفاظت از پوست خود در برابر هوای خشک، از روغن های زیتون و کنجد استفاده کنند.
- از مایعات به اندازه کافی استفاده کنند. هر روز یا یک روز در میان، آب هویج و آب سیب میل کنند.
- روزانه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه پیاده روی بعد از شام برای آنها بسیار مفید است.
- حمام کردن با آب ولرم و ماساژ گرفتن با روغن های مناسب طبیعی بسیار مفید است.
- هر ۱۲ ساعت بینی خود را با روغن بادام شیرین، مرطوب کنند.
- سفرهای کوتاه یک روزه یا چند ساعته به نواحی مرطوب معتدل برای ایشان توصیه می شود.
- ورزش های سبک مانند پیاده روی را جز لاینفک برنامه روزانه خود قرار دهند.
- زود خوابیدن برای این افراد بسیار مهم است. پس ساعت ۱۰ شب به رختخواب بروند.
- حدود ۶ الی ۷ ساعت خواب در شبانه روز برایشان کافی است. نیم ساعت خواب وسط روز بعد از ناهار برایشان اشکالی ندارد.
- از قرار گرفتن در هوا، محیط و فعالیت های افزایش دهنده سردی و خشکی پرهیز کنند.
- خوردن قهوه و انواع آن برای ایشان مناسب نیست.
- از مصرف غذاهای یخ زده، کنسروی و مانده به شدت پرهیز کنند.
- از فکرو خیال، ماندن در غم و اندوه به مدت طولانی به شدت پرهیز کنند. موجب تشدید توهمات و فکر و خیالات آنها می شود.
- از خوردن مشروبات الکلی به شدت پرهیز کنند.
- از خوردنی های گس مزه بیشتر استفاده کنند.
- اعلائم غلبه مزاج چیست؟
غلبه مزاج زمانی رخ می‌دهد که یکی از عناصر (گرمی، سردی، خشکی، تری) در بدن بیش از حد شود. علائم
آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردی دست و پا
- بیخوابی یا پرخوابی
- اضطراب یا افسردگی
- پرخوری یا بی‌اشتهایی
- مشکلات گوارشی
- خستگی یا بی‌حالی دائمی
راه‌های بازگرداندن مزاج به حالت نرمال
برای تعادل مزاج، توصیه‌های طب سنتی شامل سه اصل اصلی است:
1.تغذیه متعادل
- پرهیز از غذاهایی که با مزاج شخص ناسازگارند
- مصرف غذاهای مناسب برای تعدیل مزاج (مثلاً بلغمی‌ها باید از خوراک‌های گرم استفاده کنند)
2.فعالیت بدنی مناسب
- هر مزاج نوع خاصی از فعالیت بدنی نیاز دارد. مثلاً سوداوی‌ها از پیاده‌روی منظم سود می‌برند.
3.تنظیم خواب و استراحت
خواب کافی در ساعات شب، مخصوصاً قبل از نیمه‌شب، برای تعادل مزاج ضروری است
بهترین حالت مزاج چیست؟
بهترین حالت زمانی است که تعادل بین گرمی، سردی، تری و خشکی در بدن برقرار باشد. این تعادل باعث:
- انرژی بدنی و ذهنی بالا
- سیستم ایمنی قوی
- خلق‌وخو متعادل و آرام
- هضم مناسب غذا
- خواب با کیفیت
