تونر گیاهی
تونر گیاهی
تونر گیاهی امروز دیگر مثل گذشته فقط برای «جمع کردن» پوست نیستند؛ دسته‌ای از محصولات آرایشی آب پایه‌اند که می‌توانند پوست را آرام کنند، هیدراته کنند، لایه‌برداری ملایم انجام دهند، یا پوست را برای دریافت سرم و مرطوب کننده آماده کنند. در این مقاله انواع تونر، خواص، زمان و روش مصرف، تفاوت تونر گیاهی و شیمیایی، و پرسش‌های متداول را با ذکر منابع معتبر توضیح داده‌ام.
تونر چیست و چه کاری برای پوست انجام می‌دهد؟
تونر یک محصول مایع (آب پایه یا محلول در آب/گلیسیرین) است که معمولاً بلافاصله بعد از شستن صورت و قبلاز سرم/مرطوب‌کننده استفاده می‌شود. اهداف رایج تونر عبارتند از: پاک‌سازی باقیمانده آلودگی یا آرایش، هیدراتاسیون سطحی برای بهبود جذب محصولات بعدی، تنظیم یا کمک به بازگرداندن pH پوست، و درمان مشکلات خاص (مثلاً پوست چرب، منافذ باز یا لک). تحقیقات بالینی و مراجع پزشکی مصرف تونر را به‌عنوان یکگام مفید ولی نه همیشه «ضروری» در روتین دانسته‌اند — بسته به فرمول و نیاز پوست.
انواع تونر (با مثال اجزا و کاربرد)
در عمل تونرها را بر اساس عملکرد و ترکیباتشان دسته‌بندی می‌کنیم.
1.تونرهای آبرسان (Hydrating / Balancing Toners)
- اجزا معمول: گلیسرین، هیالورونیک‌اسید، عصاره‌های مخمری یا آنزیمی، آمینو‌اسیدها.
- مناسب: پوست خشک، حساس، یا معمولی. وظیفه: رساندن رطوبت سطحی و آماده‌سازی پوست برای جذب سرم/کرم.
2.تونرهای قابض / مات‌کننده (Astringent / Clarifying Toners)
- اجزا معمول: آلوئه‌ورا کمتر، هیدرولیت‌های سبک، عصاره‌هایی مثل ویتش هازل (witch hazel) یا الکل (در فرمول‌های قدیمی).
- مناسب: پوست چرب یا مستعد آکنه؛ هدف حذف چربی اضافی و کاهش براقیت. احتیاط: فرمول‌های دارای الکل می‌توانند خشکی و تحریک ایجاد کنند.
3.تونرهای لایه‌بردار شیمیایی (Exfoliating Toners)
- اجزا معمول: AHAها (گلایکولیک، لاکتیک)، BHA (سالیسیلیک اسید)، PHAها.
- مناسب: پوست مستعد جوش، پوست دارای بافت ناهموار یا لک. نکته: باید با دقت و طبق دستور مصرف شود چون می‌تواند به حساسیت و افزایش فتوسنسیتیویتی منجر شود.
4.تونرهای گیاهی / آروماتیک (Herbal / Botanical Toners)
- اجزا معمول: عصاره گل‌گلاب، بابونه، کالاندولا، چای سبز، آلوئه‌ورا.
- مناسب: کسانی که فرمول‌های ملایم و طبیعی می‌خواهند یا پوست حساس دارند؛ اما «طبیعی» همیشه برابر با «غیرتحریک‌کننده» نیست — برخی عصاره‌ها نیز می‌توانند آلرژی‌زا باشند.
5.اسنس‌ها و میست‌ها (Essences / Mists)
عملکرد مشابه تونرهای آبرسان ولی گاهی غلیظ‌تر از نظر مواد مرطوب‌کننده؛ میست‌ها برای استفاده روی آرایش یا در طول روز مناسب‌اند.
خواص و مزایای تونر
- حذف باقیمانده‌ها پس از شستشو: تونر می‌تواند بقایای آرایش یا آلودگی را پاک کند.
- افزایش جذب محصولات بعدی: رطوبت سطحی ایجادشده توسط تونر جذب سرم/مرطوب‌کننده را بهتر می‌کند.
- هیدراتاسیون و آرامش‌دهی: تونرهای حاوی هیالورونیک/گلیسرین/الانتوئین باعث نرمی و هیدراتاسیون سریع می‌شوند.
- درمان هدفمند (لایه‌برداری، کنترل چربی، روشن‌کنندگی): تونرهای حاوی AHA/BHA/نیاسینامید می‌توانند به مرور مشکلاتی مثل جوش یا لک را کاهش دهند؛ اما نیاز به استفاده منظم و صبورانه دارند (نتایج معمولاً طی چند هفته تا چند ماه دیده می‌شود).
تونر های 100 درصد گیاهی گیاه ناب در انواع تونر آبرسان، تونر جوانساز (ضد چروک و کلاژن ساز، تونر لایه بردار و روشن کننده و ضد لک و تونر ضد جوش رو میتونید با خیال راحت از سایت گیاه ناب تهیه و استفاده کنید. بدون هیچ عوارضی با خاصیت ترمیم کنندگی و بهبودی پوست.
روش و زمان مصرف تونرها (قدم‌به‌قدم + نکات عملی)
- بعد از پاک‌سازی صورت (Cleansing): تونر را بلافاصله پس از شستن صورت استفاده کنید تا پوست آماده جذب شود. روشِ متداول: مقداری از تونر را روی پنبه یا کف دست بریزید و به آرامی روی پوست بمالید یا ۲–۳ پمپ در کف دست ریخته و با ضربه‌های آرام پخش کنید.
- صبح یا شب؟: بستگی به فرمول دارد. تونرهای ملایم و آبرسان: هم صبح و هم شب. تونرهای لایه‌بردار : معمولاً شب (و همراه با حفاظت روزانه SPF) و نه هر روز بسته به تحمل پوست.
- فرآیند ۷-اسکین (7-Skin Method): مخصوص تونرهای آبرسان و سبک (هر لایه نازک خشک می‌شود و لایه بعدی اعمال می‌شود) — مناسب برای پوست خیلی خشک یا برای افزایش جذب.
- نکات ایمنی: اگر تونر حاوی اسید است، از ضدآفتاب روزانه (SPF) استفاده کنید و شروع با دفعات کمتر (مثلاً هر ۳ روز یکبار) و افزایش تدریجی را در نظر بگیرید. در صورت قرمزی یا سوزش، مصرف را متوقف و پوست را آرام کنید.
تفاوت تونر گیاهی و تونر شیمیایی
تونر گیاهی (Botanical / Herbal):
- مزایا: معمولاً احساس ملایم‌تری روی پوست دارند، بوی خوش و خواص آرامش‌بخش/ضدالتهابی (مثلاً بابونه، آلوئه، گل‌گلاب).
- معایب: بعضی عصاره‌ها آلرژن یا حساسیت‌زا هستند؛ پایداری فرمول و نیاز به نگهدارنده مناسب برای جلوگیری از آلودگی میکروبی.
تونر شیمیاییChemical / Active toners
- مزایا: قابلیت اثربخشی مشخص در لایه‌برداری، کاهش جوش، یکنواختی رنگ پوست یا کنترل چربی. معمولاً با غلظت قابل اندازه‌گیری و نتایج مشخص.
- معایب: ریسک تحریک، خشکی یا افزایش حساسیت آفتابی؛ نیاز به آموزش مصرف (تکرار کمتر، همراهی با SPF).
خلاصه مقایسه:
- اگر هدف آرامش و آبرسانی روزانه است → تونر گیاهی/هیدراتانت مناسب‌تر.
- اگر هدف اصلاح بافت، کنترل جوش یا روشن‌کنندگی است → تونرهای شیمیایی با AHA/BHA یا نیاسینامید (با احتیاط) موثرترند.
انواع دیگر تونرها که باید بشناسیم
- تونرهای آنتی‌اکسیدان‌دار: حاوی ویتامین C، عصاره چای سبز، قوی برای مبارزه با رادیکال‌های آزاد (مناسب برای پیشگیری از پیری).
- تونرهای ضدقرمزی: فرمول‌های ملایم بدون الکل با عصاره‌های آرام‌بخش برای پوست حساس. (مراجع متخصص پوست توصیه می‌کنند در روزهای حساس احتیاط کنید).
8. پرسش‌های متداول (FAQs)
س: آیا همه باید تونر استفاده کنند؟
پاسخ: نه. تونر می‌تواند مفید باشد اما «ضروری» نیست؛ انتخاب به نوع پوست و اهداف پوستی شما بستگی دارد. اگر از مرطوب‌کننده و سرم‌هایی استفاده می‌کنید که همان کار تونر هیدراتانت را می‌کنند، ممکن است نیازی به تونر نباشد.
س: آیا تونرها pH پوست را «متعادل» می‌کنند؟
پاسخ: برخی تونرها برای تنظیم یا کمک به بازگرداندن pH فرموله شده‌اند؛ اما چون پاک‌کننده‌های امروزی اغلب ملایم و pHمتعادل هستند، این هدف کمتر حیاتی شده و تمرکز بیشتر روی عملکرد (هیدراتاسیون یا درمان)
است.
س: آیا تونرهای دارای اسید باعث نازک‌شدن پوست می‌شوند؟
پاسخ: لایه‌برداری کنترل‌شده با AHA/BHA در صورت استفاده صحیح می‌تواند به بهبود بافت کمک کند، ولی
استفاده بیش از حد یا غلظت بالا می‌تواند تحریک و حساسیت ایجاد کند. رعایت دستورالعمل و استفاده از SPF ضروری است.
س: برای پوست حساس چه تونری پیشنهاد می‌شود؟
پاسخ: تونرهای بدون الکل، با عصاره‌های آرام‌بخش (آلوئه، کالاندولا، بابونه) و فاقد عطرهای مصنوعی
مناسب‌ترند؛ قبل از استفاده روی کل صورت، تست نقطه‌ای انجام دهید.
خطرات و موارد احتیاط تونرهای شیمیایی
- تونرهای حاوی الکل یا اسیدهای قوی ممکن است باعث خشکی و تحریک شوند.
- تونرهای حاوی لایه‌بردار باعث افزایش حساسیت به آفتاب می‌شوند؛ حتماً SPF روزانه توصیه کنید.
- محصولات بدون نگهدارنده یا بسته‌بندی نامناسب خطر آلودگی میکروبی دارند — تست میکروبی و برچسب‌گذاری نگهدارنده لازم است.
منابع (برای مطالعه و استناد)
- Cleveland Clinic — Do You Need a Face Toner? (شرح عملکرد تونر و توصیه‌های عمومی). Cleveland Clinic
- Healthline — What Does Toner Do? (شرح انواع و مزایا). Healthline
- Paula’s Choice — Why You Need a Toner / Toner Guide (مرجع مصرف‌کننده و بررسی ترکیبات مثل AHA/BHA). Paula’s Choice+1
- CeraVe — Tips for Including Toner in Your Skincare Routine (راهنمای عملی مصرف). CeraVe
- Dermatology Times / مقالات تخصصی پوست — بررسی سابقه و خطرات تونرها (تذکرات درباره الکل/تحریک). Dermatology Times
- Allure / Women’s Health — مقالات راهنما درباره انواع تونرها و روش‌های کاربرد (از جمله ۷-skin method). Allure+1
